Hoefbevangenheid (HB) klinkt als één aandoening. Eén ziekte. Eén probleem.
Maar in werkelijkheid is het een syndroom met verschillende oorzaken – en dus ook verschillende oplossingen.
Toch krijgen veel paarden met hoefbevangenheid hetzelfde advies:
- minder suikers
- minder krachtvoer
- misschien wat medicijnen, wat beweging of juist rust.
Maar dat is niet genoeg.
Sterker nog: soms is het zelfs niet het juiste advies.
De oorzaak bepaalt de aanpak.
En dus ook het rantsoen.
Endocriene hoefbevangenheid (EMS, PPID, insulinedysregulatie)
Kenmerk: vaak bij sobere rassen, oudere paarden of te dikke dieren.
Mechanisme: verhoogde insulinerespons → verstoorde doorbloeding in de hoeflamellen.
Voedingsaanpak:
Suiker- en zetmeelarm (NSC+zetmeel <10%)
Structuurrijk hooi, eventueel geweekt
Caloriebeperking bij overgewicht (DS op basis van ideaal gewicht)
Toevoeging van magnesium, omega-3, zink, selenium
Eventueel mycotoxinebinders en prebiotica
Hormonaal gerelateerde hoefbevangenheid (zonder overgewicht)
Kenmerk: bij paarden met PPID, stressgevoeligheid, ACTH-seizoenspieken of hormonale instabiliteit.
Mechanisme: verstoring van HPA-as → insulinerespons, ontstekingsgevoeligheid en verminderde barrièrefunctie.
Voedingsaanpak:
Constante ruwvoerbasis zonder suikerschommelingen
Geen granen of krachtvoer, zelfs niet bij magere paarden
Energie via vetten en vezels (lijnzaad, bietenpulp)
Ondersteuning van endocrien systeem: magnesium, Vit E, omega-3
Geen fyto-oestrogenen (vb. soja) zonder indicatie
Inflammatoire/sepsis-gerelateerde hoefbevangenheid
Kenmerk: plotseling ontstaan na koliek, infectie, baarmoederontsteking of ernstige ziekten.
Mechanisme: endotoxinen in het bloed veroorzaken ontsteking in de hoeflamellen.
Voedingsaanpak:
Géén suikers of zetmeel (geen fermentatiepieken!)
Vezelrijke, mycotoxinevrije voeding
Ondersteuning van darmflora: pre- en probiotica
Natuurlijke ontstekingsremmers: omega-3, antioxidanten
Elektrolytenbalans op peil houden
Traumatische HB (overbelasting)
Kenmerk: bij langdurige overbelasting van één been, vaak secundair aan kreupelheid of immobilisatie.
Voedingsaanpak:
- Rantsoen gericht op herstel, niet op suikers
- Hoogwaardige eiwitten (lysine, threonine)
- Ondersteuning weefselherstel: Vit C, E, omega-3
- Goede calcium/fosforbalans
Weidegerelateerde HB (fructaan, lentegras)
Kenmerk: gevoelige paarden in het voorjaar of bij stressgras/weidebeheerfouten
Mechanisme: insulinepieken na grasopname → lamellaire verstoring
Voedingsaanpak:
Geen weidegang bij koud/zonnig weer
Hooi bijvoeren vóór weide
Stripgrazen of graasmasker
Ruwvoeraanvulling met vezelrijke alternatieven
Conclusie
Eén diagnose. Meerdere oorzaken. En dus: meerdere oplossingen.
Wie alle hoefbevangen paarden op dezelfde manier voedt, behandelt symptomen zonder het probleem aan te pakken.
Vraag je dus af:
Wat is de oorzaak?
Wat heeft dit paard écht nodig?
En hoe kan ik voeding inzetten als onderdeel van de oplossing?