De verborgen risico’s van ‘goedbedoeld’ voeren
Een paard is geen afvalcontainer. Toch worden ze vaak zo behandeld. Niet uit kwade wil, integendeel. Veel mensen denken juist iets goeds te doen als ze een paard een stuk brood geven, of wat grasmaaisel over het hek gooien. Maar een paardenlichaam is geen prullenbak. Het is een complex biologisch systeem dat vraagt om respect – en kennis.
In deze blog duiken we in wat er écht mis kan gaan wanneer paarden ongepast voedsel krijgen. Geen doemscenario’s, maar feiten. Onderbouwd. Zodat jij weet waarom die “onschuldige” handeling soms letterlijk het verschil kan maken tussen leven en dood.
1. Een spijsverteringsstelsel op maat van vezels
De evolutie heeft het paard gevormd tot een grazer. Een dier dat tot wel 16 uur per dag kleine beetjes vezelrijke planten eet. Niet twee maaltijden per dag, maar een continu aanbod van ruwe celstof: gras, hooi, bladeren, kruiden. Het verteringssysteem is daar volledig op afgestemd. De maag is klein, de blindedarm en dikke darm gigantisch. Daar vindt fermentatie plaats — een proces dat uiterst gevoelig is voor verstoringen.
Geef je een paard plotseling iets wat buiten dit natuurlijke voedingspatroon valt? Dan riskeer je veel meer dan een ongemakkelijke buik.
2. Wat kan er misgaan?
Koliek en gisting
Grasmaaisel lijkt op het eerste gezicht onschuldig. Maar dat is het niet. Vers maaisel fermenteert razendsnel. Paarden die het binnenkrijgen, lopen een verhoogd risico op gaskoliek, krampen en verstoppingen. Dat is geen vaag risico: koliek is wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken bij paarden.
Verstikkingsgevaar
Brood, wortels of harde stukken appel worden vaak gulzig ingeslikt, zeker als ze in grote brokken worden aangeboden. Anders dan bij mensen, kunnen paarden niet braken. En met een relatief nauwe slokdarm is het risico op een slokdarmverstopping (ook wel ‘verstopping’ genoemd) reëel. Een paard dat stikt, is in paniek, zweet hevig en kan ernstig in ademnood raken.
Hoefbevangenheid en metabole klachten
Voedsel met veel suiker of zetmeel (zoals brood, fruitresten of koekjes) kan leiden tot een acute piek in de bloedsuikerspiegel. Zeker bij paarden met een aanleg voor insulineresistentie of EMS (Equine Metabool Syndroom) is dit gevaarlijk. De link tussen voeding en hoefbevangenheid is wetenschappelijk aangetoond en wordt nog steeds onderschat.
Vergiftiging
Tuin- en keukenafval is een Russische roulette. Planten zoals taxus, buxus, rododendron en hulst zijn al in kleine hoeveelheden dodelijk. Tomaten, avocado’s, rauwe aardappelschillen of schimmel op etensresten kunnen toxisch zijn of zorgen voor ernstige maagdarmproblemen. Er is geen enkel voordeel dat opweegt tegen dit risico.
Voedingsonevenwicht
Paardenvoeding is precisiewerk. Elke toevoeging kan de verhouding tussen mineralen, vitamines of sporenelementen beïnvloeden. Dat geldt ook voor een banaan, een restje havermout of een boterham. Wat jij niet meet, doet er wél toe in het paardenlichaam. En wat jij niet als probleem ziet, kan op lange termijn tekorten of overschotten veroorzaken.
3. Een kwestie van bewustzijn
Het grootste gevaar is niet de appel. Het grootste gevaar is onwetendheid.
Voor veel mensen is het voederen van een paard een vorm van affectie. Ze bedoelen het goed. Maar wat goed voelt voor ons, is niet altijd goed voor het dier. Daarom begint paardenwelzijn bij educatie.
Draag jij je steentje bij? Deel deze kennis. Hang een bordje op het hek. Spreek mensen vriendelijk aan. En leg uit waarom ‘verboden te voederen’ géén vijandigheid is, maar een vorm van liefde en verantwoordelijkheid
Conclusie: liever niets dan iets verkeerds
Een paard dat in een weide staat, lijkt misschien vrij en toegankelijk. Maar zijn voeding is geen publieke aangelegenheid. Wat jij aanbiedt, kan het verschil maken tussen een gezond paard en een doodziek dier.
Voeren is geen gunst, tenzij het goed gebeurt.
Laat dus het maaisel liggen, gooi je brood in de compost en hou je groenteresten voor de kippen. Wil je iets doen voor het paard? Geef dan een emmer vers water. Of nog beter: geef het zijn rust, en het respect dat het verdient.