DE 
NL 
EN 
FR Is jouw paard goed door de overgang naar gras gekomen?
9 Januar 2024
Pica bij paarden – Deel II: coprofagie
Een paard dat mest eet? Het lijkt op het eerste gezicht vies, ongewoon en misschien zelfs alarmerend. Toch is dit gedrag, dat bekend staat als coprofagie, verrassend complex – en in sommige situaties zelfs normaal.
Na het eerste deel over geofagie (het eten van aarde), duiken we in deel II van dit drieluik over pica bij paarden: het eten van mest. We onderzoeken mogelijke oorzaken, gezondheidsrisico’s en managementstrategieën, onderbouwd met wetenschappelijke literatuur en praktijkervaring.
Coprofagie is het herhaaldelijk eten van uitwerpselen. Bij veulens is dit gedrag volkomen normaal en zelfs nuttig: via de mest van hun moeder krijgen ze micro-organismen binnen die de darmflora helpen opbouwen. Bij volwassen paarden roept het gedrag meer vragen op – en terecht.
Hoewel coprofagie vaak wordt gezien als afwijkend gedrag, is het niet per definitie pathologisch. De reden waarom een paard mest eet, varieert van instinct tot voedingstekort, stress of spijsverteringsproblemen. Dat maakt het gedrag fascinerend én frustrerend.
Vijf verklaringen uit wetenschap en praktijk
Bij veulens is het eten van mest een natuurlijk onderdeel van de microbiële kolonisatie van de darmen. Bij volwassen paarden kan het erop wijzen dat de darmflora uit balans is – bijvoorbeeld na ziekte, antibiotica of een voedingsverandering. Paarden kunnen dan instinctief proberen de darmflora te herstellen via fecesconsumptie.1
Een gebrek aan vezels, eiwitten of specifieke vitamines (zoals B-complex) kan coprofagie triggeren. Vooral bij paarden op arm ruwvoer, schraal gras of rantsoenen zonder passende balancer.2
Paarden die onvoldoende ruwvoer krijgen of op kale weides staan, kunnen uit verveling of voedselgebrek mest consumeren. Ondanks de afbraak van voedingsstoffen in de mest, bevat die nog bruikbare vezels, eiwitten en mineralen.3
Langdurige opsluiting, sociale onrust of frustratie kunnen leiden tot stereotypieën – waaronder het eten van mest. Coprofagie wordt vaker waargenomen in stressvolle of prikkelarme omgevingen.
Veulens leren door observatie. Als ze hun moeder of groepsgenoten mest zien eten, kunnen ze dit gedrag kopiëren, zelfs zonder directe fysiologische noodzaak.4
Coprofagie is niet altijd schadelijk, maar het kan wél risico’s met zich meebrengen:
Parasitaire besmetting: via de mest kunnen wormeieren of andere pathogenen worden opgenomen.
Spijsverteringsstoornissen: zeker bij paarden met onderliggende darmproblemen.
Voedingsproblemen: als coprofagie voortkomt uit tekorten, is er iets fundamenteel mis in het rantsoen.
Sociale stress: herhaaldelijk mest eten kan tot conflicten leiden binnen een kudde.
Toch hoeft een eenmalige episode geen reden tot paniek te zijn. Kortdurende of incidentele coprofagie – zeker bij jonge paarden – hoeft geen interventie te vereisen, zolang het paard verder gezond en stabiel is.
Een structurele aanpak vertrekt vanuit oorzaakanalyse, niet symptoombestrijding. Hier zijn enkele bewezen strategieën:
Deel I – Geofagie: Waarom paarden zand en aarde eten (nu beschikbaar)
Deel III – Lignofagie: Wat zit er achter de drang om hout te eten? (Online vanaf 11 januari 2024)
Auteursrecht © 2023 – 2024. Alle rechten voorbehouden