Laat je paard meepraten: observeren, interpreteren, evalueren & finetuning

De afgelopen 3 weken hebben we alle bouwstenen voor een gezond herfst-rantsoen doorlopen. Maar geen enkel schema, geen enkele berekening en geen enkele tool vervangt de feedback van je paard zelf.

Wat betekent dat in de praktijk?

De afgelopen 21 dagen heb je de fundamenten gelegd voor de komende periode: ruwvoer, vezels, energie, mineralen, observatie en management. Nu is het tijd om te implementeren en evalueren: werkt het voor jouw paard? Niet op basis van een vermoeden, maar met eenvoudige checks, observatie en de juiste tools. Laat cijfers en gevoel samenkomen én laat je paard het laatste woord hebben.

Waarom deze afronding?

• Een berekening is een start, geen eindpunt.
• Paarden verteren, bewegen en reageren – zij laten aan gedrag, mest, vacht en hoeven zien of een aanpassing klopt.
• Kleine, doelgerichte tweaks werken vaak beter dan veel supplementen of grote veranderingen.

Wat je vandaag concreet doet (stap-voor-stap)

1. Baseline vastleggen
   • Noteer gewicht/BCS/TES, ruwvoertype (hooi/voordroog/gras), hoeveelheid droge stof (kg DS/dag), huidige krachtvoer en supplementen.
   • Maak foto’s van vacht & toplijn en van de hoeven (voor vergelijk later).
2. Gebruik de Observatiecheck – vul ‘m in voor 3 opeenvolgende weken
   • Eetlust, energie, mest, vacht/hoeven, gedrag.
   • Bewaar/download de samenvatting
3. Ruwvoer- & energiecheck
   • Run de Ruwvoercheck and Energiecalculator. Noteer of de berekende DS/energie aansluit op het actuele aanbod en gebruik.
   • Als het resultaat wijst op tekort: start bij extra ruwvoer / energie uit vetten (zie Dag 17/18), niet meteen bij supplementen.
4. BCS & TES
   • Doe iedere 3 – 4 weken een BCS en TES score (gebruik de BCS & TES-kaart). Vergelijk met je baseline: verlies/winst van >0,5 BCS in 3 weken vraagt actie.
5. Nutriënten-spotcheck
   • Als vacht/hoeven of gedragsklachten blijven: bekijk de Nutriëntenmatrix. Dit is educatief – de échte conclusie komt wél alleen na rantsoenanalyse.
6. Actieplan & follow-up
   • Maak een kleine, concrete aanpassing (bv. +10% DS uit goed hooi, 1 eetlepel olie/dag, kortere voerpauzes,…). Noteer de startdatum.
   • Check weer na 7 dagen (observatie), 14 dagen (BCS/TES & mest) en evalueer na 28 dagen. Pas indien nodig stapsgewijs aan.
7. Wanneer consult boeken
   • Boek een rantsoenanalyse / consult als: meerdere signalen blijven, BCS/TES verslechtert of bij klinische klachten. Supplementen alleen ná analyse.

Voorbeeld van een klein actie-schema (praktisch)

• Dag 0 (baseline): Observatiecheck + Ruwvoercheck + BCS/TES.
• Week 1: kleine wijziging (bv. +10% DS, of 1 eetlepel olie per dag) — let op mest & energie.
• Dag 7: kort logboek: eetlust/mest/energie.
• Dag 14: BCS/TES + foto vacht. Als BCS/TES verslechtert > 0,3 → snel actie.
• Dag 28: evaluatie: houd je aanpassingen aan of kies je voor rantsoenanalyse?

Concrete checklist

Gebruik dit als toetslijst en sla je bevindingen op in het logboek.

1. Datum / paardnaam / foto’s vacht & hoeven -> baseline.
2. Gewicht / BCS / TES -> noteer waarden.
3. Ruwvoertype & DS (kg/dag) -> noteer uit Ruwvoercheck.
4. Krachtvoer & supplementen -> merk & hoeveelheid.
5. Observatiecheck (dag 1–3): eetlust / energie / mest / vacht / gedrag -> bewaar samenvatting.
6. Nutriëntenmatrix raadpleging (indien klachten): noteer verdachte nutriënten.
7. Actie (kleine aanpassing) + startdatum.
8. Follow-up: check op dag 7 (observatie), dag 14 (BCS/TES & mest) en dag 28 (foto & waardebepaling).
9. Indien geen verbetering: plan rantsoenanalyse / consult.

Woorden van waarschuwing (kort & noodzakelijk)

The enige betrouwbare weg voor het vaststellen van nutriënttekorten is door een volledige rantsoenanaly­se inclusief ruwvoeranalyse – en alleen op basis daarvan adviseren we structurele supplementen.

• Bloed, haar of anekdotische “doormeetmethodes” zijn zelden accuraat voor mineralen (uitzondering is selenium).
• Supplementen kunnen nuttig zijn – maar ook schadelijk (antagonismen, toxiciteit).
• Gebruik de app-tools, maar volg de flow: analyse → doelgericht aanvullen → monitoren.

Tools & downloads

Direct beschikbaar in de ENC-app :

• Observatiecheck – interactieve dagelijkse check met samenvattend advies. (gebruik voor je dagelijkse monitoring)
• Rantsoencalculator – berekent DS en ruwvoerbijdrage per paard. (In de app: tegel Paarden → selecteer paard → tegel Rantsoen).
• Energiecalculator – berekent energiebehoefte en geeft richtlijnen voor aanpassing. (onderdeel van de rantsoencalculator)
• BCS & TES-kaart (download) – printbare kaart of boek een Quick Guide BCS/TES (Equi Nutri College > Plan & Boek).
• Nutriëntenmatrix – Interactieve matrix – klik op nutriënt en lees functie, tekens van tekort, bronnen en risico’s.
• Beslisboom Supplementen (gecombineerd) — stap 1 (basischeck) + optionele stap 2 (educatieve categorieën).
• FructanAlert – tool om risico’s van herfstgras te beoordelen (Equi Nutri College > Toolbox)

Artikels, gidsen & e-books (kort overzicht)

• Artikels op de website of verdieping in Equi Nutri College
  
• Beschikbare e-books / guides
  • Onbalans in het Rantsoen: De Verborgen Oorzaak van Hoefproblemen
  • Van Aardbei tot Zwarte Bes
  • Onbalans in het Rantsoen: Van Voerschema naar Voedingsplan (Verschijnt in de app vanaf oktober)
    
• Consulten & services
  • Rantsoenanalyse (ruwvoer + rantsoenberekening) – sterk aanbevolen voordat je supplementen structureel inzet. Boekbaar via de app of website
  • 1:1 voedingsconsult – voor een persoonlijk actieplan. Boekbaar via de app of website