FR 
NL 
EN 
DE Is jouw paard goed door de overgang naar gras gekomen?
9 septembre 2024
Mycotoxinen, microbiële contaminatie en wat je als eigenaar echt moet weten
Elke paardenhouder weet dat goede voeding de basis vormt van gezondheid, prestaties en welzijn. Maar zelfs wanneer het rantsoen er op papier perfect uitziet, kan er iets sluimeren wat niet in het oog springt: onzichtbare bedreigingen zoals mycotoxinen en microbiële verontreiniging. Deze factoren kunnen het immuunsysteem ondermijnen, spijsverteringsproblemen veroorzaken, en zelfs bijdragen aan hoefbevangenheid of koliek. Tijd om dit complexe maar cruciale onderwerp uit te diepen.
Mycotoxinen zijn toxische metabolieten die geproduceerd worden door bepaalde schimmels, met name uit de geslachten Aspergillus, Fusarium en Penicillium. Deze schimmels gedijen in warme, vochtige omstandigheden — precies die omstandigheden waarin slecht opgeslagen hooi, granen of bijproducten gemakkelijk kunnen verkeren.
Er zijn honderden soorten mycotoxinen bekend, maar de meest relevante voor paarden zijn onder meer:
Aflatoxinen: leverbeschadigend, immunosuppressief
Zearalenon: hormonale verstoring, vooral bij merries
DON (vomitoxine): verminderde eetlust, darmstoornissen
Fumonisinen: potentieel neurotoxisch en schadelijk voor de longen
Zelfs in lage concentraties kunnen mycotoxinen een cumulatief en sluipend effect hebben, zeker bij paarden met een gevoelig spijsverteringsstelsel of een verstoorde darmflora.
Naast schimmels kunnen ook bacteriën zoals Clostridium botulinum en Salmonella spp. zich ontwikkelen in slecht opgeslagen voer. Dit verhoogt het risico op ernstige aandoeningen zoals:
Botulisme: verlamming, spierzwakte, mogelijk fataal
Salmonellose: diarree, sepsis
Colitis: ontsteking van de dikke darm met koliek, uitdroging en koorts tot gevolg
Endotoxemie: levensbedreigende systemische reactie op bacteriële toxines
Ook schimmelsporen en stofdeeltjes uit beschimmeld hooi kunnen respiratoire klachten veroorzaken, zoals chronisch hoesten of astma. Ademhalingsproblemen bij paarden worden dus niet alleen veroorzaakt door een stoffige stal.
Een besmet rantsoen hoeft niet altijd tot acute symptomen te leiden. Integendeel: veel schade gebeurt langzaam, onzichtbaar en cumulatief. Mogelijke signalen zijn:
Verminderde eetlust of selectief eten
Onverklaarbaar gewichtsverlies
Gedragsveranderingen of verhoogde prikkelbaarheid
Terugkerende koliek of diarree
Doffe vacht of verminderde hoefkwaliteit
Verlaagde prestaties of herstelcapaciteit
Houd hooi droog, geventileerd en van de grond (gebruik pallets).
Laat ruimte tussen balen voor luchtcirculatie.
Controleer op muffe geur, verkleuring of schimmelvorming.
Bescherm voordrooghooi tegen licht en lucht — open pas vlak voor gebruik.
Gebruik voordroog binnen enkele dagen na opening.
Bewaar in schone, luchtdichte containers van kunststof of metaal.
Plaats ze op een koele, droge en donkere plek.
Gebruik het FIFO-principe: wat eerst binnenkomt, moet ook eerst opgevoerd worden.
Koop alleen hoeveelheden die binnen 4 tot 6 weken opgebruikt zijn.
Maak voer- en drinkbakken dagelijks schoon.
Controleer dagelijks op bederf, vochtplekken of ongedierte.
Gebruik eventueel natuurlijke vochtabsorberende middelen (zoals zoutzakjes).
Gepelletiseerd voer wordt onder hoge temperatuur en druk geproduceerd, wat de microbiële belasting verlaagt. Dit betekent echter niet dat het per definitie beter is. Niet elk paard eet graag brokken en sommige ingrediënten zijn gevoeliger voor verhitting. Bovendien geldt: schoon voer begint bij schone grondstoffen en een correct bewaard eindproduct — ongeacht de vorm.
Gewalste haver is lichter verteerbaar, maar heeft een kortere houdbaarheid en is gevoeliger voor microbiële groei. Intacte haver is stabieler, rijker aan antioxidanten en vezels, en heeft een lagere glycemische index. De keuze hangt af van de individuele vertering en gevoeligheden van je paard.
Auteursrecht © 2023 – 2024. Alle rechten voorbehouden