Hittestress is meer dan een beetje puffen in de zon. Voor paarden kan het levensbedreigend worden als hun lichaamstemperatuur te hoog oploopt en de afkoeling onvoldoende is. Toch wordt het risico vaak onderschat — vooral bij paarden die ‘alleen maar in de wei staan’. Tijd dus om hittestress serieus te nemen: door het te herkennen, te voorkomen én snel te handelen.
Wat is hittestress precies?
Paarden raken hun overtollige warmte kwijt via zweten en uitademing. Maar wanneer de omgeving te warm of te vochtig is, raakt dat mechanisme verstoord. Bij temperaturen boven 25 °C, zeker in combinatie met hoge luchtvochtigheid of direct zonlicht, ontstaat er risico. Vooral bij:
donkere vachten
overgewicht
beperkte beweging of luchtcirculatie
langdurige blootstelling aan zon
onvoldoende water en elektrolyten
Signalen van hittestress bij paarden
Let op de volgende verschijnselen:
verhoogde ademhaling, soms met neusvleugels opgetrokken (de normale ademhalingsfrequentie in rust ligt rond 8 tot 14 ademhalingen per minuut)
verhoogde hartslag (de normale hartslagfrequentie in rust ligt tussen 28 en 40 slagen per minuut)
zweten zonder herstel
sloomheid of niet willen bewegen
spiertrillingen of stijfheid
verminderde eetlust of koliekverschijnselen
In extreme gevallen: ataxie (wankel lopen), shock of zelfs collaps.
Wat kun je preventief doen?
- Zorg voor voldoende vers drinkwater (minimaal 40–60 liter per dag)
- Voorzie schaduwplekken of stalpauzes tijdens de heetste uren
- Laat het werk ’s ochtends of ’s avonds plaatsvinden – vermijd intensieve arbeid tussen 11:00 en 18:00
- Vul zout en elektrolyten aan bij zwetende paarden
- Hou de vacht kort bij paarden met een dikke zomervacht of cushing
Wat doe je bij acute hittestress?
- Koelen met lauw water, niet ijskoud (vooral hals, borst, benen)
- Laat water over het lichaam stromen, afwisselend natmaken en afschrapen
- Zet het paard in de schaduw, met ventilatie indien mogelijk
- Neem contact op met een dierenarts als herstel uitblijft of symptomen verergeren
🔸 Koelen met water? Alleen als je ook afschraapt.
Spuit het paard nat met lauw tot koud water (bij voorkeur op hals, borst, benen), maar laat het water niet op de huid staan.
Gebruik een zweetmes om het water direct weg te schrapen – zo voorkom je dat het water juist als isolerende laag werkt.
Herhaal dit natmaken en afschrapen meerdere keren.
❗ Laat je het water staan, dan wordt de warmte juist vastgehouden in plaats van afgevoerd.
Blijft je paard sloom of warm aanvoelen, of twijfel je over zijn herstel? Neem geen risico en bel je dierenarts.
conclusie
Hittestress is een reëel gevaar, zelfs voor paarden die niet in training zijn. Door goed te observeren, slim te plannen en voeding en wateropname af te stemmen op de omstandigheden, voorkom je ellende en bescherm je je paard – zelfs op de heetste dagen van het jaar.