Waarom de paardensector nood heeft aan erkende opleidingen

29 maart 2024

Op social media vliegen de meningen over paardenmanagement je om de oren. Van stalling en hoefverzorging tot voeding, zadelpassen en training: iedereen heeft wel een waarheid in pacht. En laten we eerlijk zijn — het gaat er niet altijd even vriendelijk aan toe. Wat begon als een inhoudelijke discussie, eindigt al snel in persoonlijke aanvallen of welles-nietesoorlogen.

Zonde. Want als er íéts is dat onze paarden verdienen, dan is het een gesprek gebaseerd op kennis, nuance en onderbouwde zorg. Niet op anekdotes of wat-ik-altijd-doe. En precies daar wringt het schoentje.

Met deze maandelijkse column — Mira vindt wat — deel ik mijn visie. Geen verkooppraatje, maar een eerlijke blik op wat me opvalt. Vandaag: waarom de paardenbranche erkende opleidingen nodig heeft.

Traditie versus innovatie: geen strijd, maar samenwerking

Traditioneel paardenmanagement is gebouwd op eeuwen van ervaring. En dat verdient respect. Van generatie op generatie werd kennis overgedragen, vaak op basis van observatie, gevoel en vakmanschap. Maar tijden veranderen. Onze paarden leven langer, presteren anders en worden vaker gehouden in omstandigheden die niet meer lijken op die van vroeger.

Moderne benaderingen leggen terecht meer nadruk op paardenwelzijn, zowel fysiek als mentaal. Nieuwe inzichten uit onder meer de veterinaire geneeskunde, gedragsbiologie en voeding tonen aan dat we nog veel te leren hebben. Denk aan het werk van Dr. Andrew McLean over leerprincipes bij paarden, of recente publicaties over de impact van voeding op het microbioom en gedrag.

De toekomst ligt dus niet in óf-óf, maar in én-én. Een symbiose van oude wijsheid en nieuwe wetenschap. Van ervaring én evidentie. En precies daarom is het zo belangrijk dat we kritisch durven blijven kijken, ook naar dat wat we al jaren doen.

Liefde is niet genoeg

We zouden het niet pikken als iemand na een EHBO-cursus een hartoperatie zou uitvoeren. Toch zien we in de paardensector wél dat mensen na een weekendcursus met een certificaat plots paarden behandelen, trainen of adviseren. En ja — dat gebeurt vaak met de beste bedoelingen. Maar liefde is geen substituut voor kennis. Sterker nog: onwetendheid uit liefde is misschien wel het gevaarlijkst.

Zowel de professionele sportstal als de recreatieve ruiter krijgt dagelijks te maken met ‘experts’. Sommigen zijn goed opgeleid, anderen niet. En als eigenaar kun je het verschil vaak niet inschatten. Dat is niet omdat je dom bent, maar omdat de sector geen duidelijke kwaliteitskaders heeft. Geen erkende standaard. Geen bescherming van titels zoals ‘paardenvoedingsdeskundige’, ‘osteopaat’ of ‘gedragstherapeut’.

Erkenning en opleiding: de sleutel tot vooruitgang

De roep om erkende opleidingen klinkt steeds luider. En terecht. We hebben nood aan duidelijke opleidingskaders waarin wetenschappelijk onderbouwde kennis, praktijkervaring en ethiek hand in hand gaan. Niet alleen voor dierenartsen of universitair onderzoekers, maar ook voor de mensen op stal, in de bak en in het land.

Zo’n opleidingen moeten niet enkel kennis overdragen, maar ook kritisch denken aanleren. Zodat men leert:

onderscheid te maken tussen oorzaak en symptoombestrijding;
de waarde in te schatten van dubbelblind onderzoek versus anekdotes;
de invloed te begrijpen van voeding, huisvesting, beweging en stress op gezondheid.

Wie een beetje vertrouwd is met hoe een paard in elkaar zit, weet dat het een gevoelige eter is. Geen herkauwer zoals een koe, maar een dier dat gebouwd is om bijna voortdurend kleine beetjes ruwvoer te verteren. Met een maag die maar zo groot is als een voetbal, en een spijsverteringssysteem dat snel van slag is.

En wie zich verdiept in hoe stress werkt bij paarden, weet dat dat niet zomaar ‘gedoe’ is. Stress zet processen in gang die invloed hebben op hun gedrag, gezondheid en leervermogen.

Zelfs iets ogenschijnlijk technisch als het verschil tussen twee soorten maagslijmvlies — ja, dat bestaat echt — helpt om te begrijpen waarom sommige sportpaarden telkens weer maagproblemen krijgen. Niet omdat ze verwend zijn, maar omdat hun lijf aangeeft dat er iets niet klopt.

Moed om te vernieuwen, respect voor het verleden

Natuurlijk moeten we traditie niet demoniseren. Maar dat wil niet zeggen dat we elke methode uit het verleden moeten behouden. De beelden van strak opgebonden hoofden, blauwe tongen en paarden die wegglijden op beton doen geen recht aan het dier waar we zo van houden.

Wat we nodig hebben, is professionalisering. Geen verdere polarisering. Niet nog meer kampen, maar bruggen. Bruggen tussen dierenartsen en behandelaars, tussen klassieke en complementaire zorg, tussen wetenschap en praktijk.

Tijd voor een cultuurverschuiving

Het is tijd om als sector volwassen te worden. Om de lat hoger te leggen. Want paardenwelzijn begint niet bij een Facebookdiscussie of een goedbedoelde tip. Het begint bij kennis. Bij mensen die weten wat ze doen. En die ook weten wat ze (nog) niet weten.

Als we echt het verschil willen maken voor onze paarden, dan moeten we investeren in erkende, gestructureerde opleidingen. Die vertrekken vanuit de natuur van het paard, die gevoed worden door actuele wetenschap, en die gedragen worden door mensen met passie én discipline.

Pas dan kunnen we samen werken aan een paardensector waarin kennis en empathie geen tegenpolen zijn, maar elkaars bondgenoten.

Wie is Dr. Andrew McLean?

Gedragswetenschapper, trainer en pionier in equitatiewetenschap

Wat maakt hem uniek?

Wetenschappelijk onderbouwd: past leerpsychologie en ethologie toe op paardentraining.
Heldere communicatie: pleit voor duidelijke hulpen en consequente signalen.
Stressvrij trainen: minimaliseert verwarring en conflicten bij paarden.
Opleider van trainers: oprichter van Equitation Science International.
Internationale invloed: adviseert o.a. de FEI op vlak van welzijn en training.

📚 Kernprincipes van zijn methode

Principe	Wat betekent het?
Negatieve bekrachtiging	Druk wegnemen zodra het paard correct reageert — zonder straf of overbelasting.
Duidelijke hulpen	Elk signaal heeft één betekenis. Geen verwarring = minder stress.
Stap voor stap leren	Geen shortcuts. Een paard leert in kleine, logische stappen.
Conflictvermijding	Stress, spanning en verzet wijzen op een probleem in de training.

Waarom dit belangrijk is

“Goede training is geen kunstje, maar een wetenschap.” – Andrew McLean

Zijn aanpak helpt om paardvriendelijk trainen én topresultaten te combineren. Of je nu recreatieruiter bent of topsporter: een paard dat begrijpt wat je vraagt, leert sneller én blijft gezonder.

Wil jij mee bouwen aan die toekomst?

Bij Equi Nutri Care pleiten we voor eerlijke, onafhankelijke en wetenschappelijk onderbouwde paardenvoeding. Maar we geloven even hard in educatie, samenwerking en open dialoog. Heb je een mening, vraag of ervaring die je wil delen? Laat van je horen — jouw stem telt. Of wil je meer leren over voeding, management en paardenwelzijn? Download onze app en kijk bij opleidingen, workshops en e-books. Samen maken we het verschil.

Klik hier