Intro

Het voorjaar luidt een van de grootste seizoensveranderingen in voor onze paarden. Niet alleen verandert het aanbod op het land, ook het metabolisme, de darmflora en zelfs het gedrag van paarden passen zich aan.

Deze themapagina bundelt alles wat je nodig hebt om de overgang naar het weideseizoen veilig, gezond en doelgericht te maken – zonder dat je paard uit balans raakt.

Veilig naar het Voorjaarsgras – Checklist & Achtergrond

 

De lente lijkt onschuldig, maar brengt risico’s met zich mee voor de stofwisseling van je paard.

In deze module ontdek je wat er écht verandert, welke risico’s op de loer liggen en hoe je jouw rantsoen hier slim op afstemt — stap voor stap, onderbouwd én praktisch toepasbaar.

🔗 Inhoud

📘 Hoofdstuk 1: Waarom voorbereiden?

📗 Hoofdstuk 2: Wie loopt risico?

📙 Hoofdstuk 3: Voeding vóór de wei

📒 Hoofdstuk 4: Opbouw weidegang

📕 Hoofdstuk 5: Monitoring

📓 Hoofdstuk 6: Logboek & hulp

📘 Hoofdstuk 1: Waarom voorbereiden?

Wat verandert er in het voorjaar?

De zon komt weer op, het gras begint te groeien – en plots barst het voeraanbod los. Maar de interne seizoenswissel in het lichaam van je paard gebeurt niet van de ene dag op de andere.
De overgang van hooi naar gras betekent: meer suikers, andere fermentatie, minder kauwbewegingen, meer kans op problemen. Fructaan stapelt zich op bij koud en zonnig weer, en vormt een directe trigger voor stofwisselingscrisissen zoals hoefbevangenheid of koliek.

Daarom starten we met voorbereiding, niet met blind vertrouwen. Wie z’n paard goed begeleidt, voorkomt drama’s die makkelijk te vermijden zijn.

✅ Checklist

• Ik begrijp waarom de overgang naar gras risico’s inhoudt
• Ik weet wat fructanen zijn en hoe ze lichaam van mijn paard beïnvloeden
• Ik besef dat darmflora en stofwisseling zich moeten aanpassen aan vers gras
• Ik begin minstens 2 weken op voorhand met aanpassingen aan voer en management

⬇️ Download seizoenschecklist voorjaar
🔍 Meer weten? Lees: Voorjaarsaanpassingen in het rantsoen.

Is de download nog niet beschikbaar in jouw taal en wil je toch graag een exemplaar? Laat het ons weten! Stuur ons gerust een berichtje, dan kijken we graag wat we voor je kunnen doen.

Hoofdstuk 2: Wie loopt risico?

Niet elk paard reageert hetzelfde

Sommige paarden kunnen probleemloos urenlang grazen zonder één teken van stress. Andere krijgen na een kwartier op de wei al zachte mest, stijve gangen of warme hoeven.
Dat verschil komt niet door ‘pech’, maar door genetische aanleg, eerdere belasting én het huidige rantsoen.

Paarden met een traag metabolisme, overgewicht of stofwisselingsproblemen (zoals EMS of insulineresistentie) lopen aanzienlijk meer risico op fermentatieproblemen, hoefbevangenheid, koliek of gedragsverandering bij grasopname.

Het is belangrijk om vóór de overgang je paard objectief te scoren op conditie, spierontwikkeling en risico-indicatoren.

Herken je je paard in één van de onderstaande beschrijvingen? Dan is een geleidelijke opbouw van belang, net als monitoring van gedrag, mest en algemene conditie.

• Paarden met overgewicht, paarden met vetophopingen in de nek of paarden met ongewone vetophoping
• Paarden met hoefbevangenheid (in de voorgeschiedenis)
• Paarden met schommelende bloedsuikers of insulineresistentie
• Paarden met maag- of darmproblemen
• Oudere paarden of sobere rassen

✅ Checklist

• Ik weet of mijn paard een sobere stofwisseling heeft (bijv. koudbloeden, ponytypes)
• Ik heb de Body Condition Score (1–9) en Top Line Evaluation Score (1–5) van mijn paard nagekeken
• Ik herken waarschuwingssignalen zoals vetophopingen, zachte mest of loomheid
• Ik pas het weidebeleid aan op basis van het type paard, niet het seizoen

⬇️ Download BCS & TES-kaart
🔍 Meer weten? Lees :Weideveteranen en groentjes

Hoofdstuk 3: Voeding vóór de wei

Wat je voert vóór de wei, bepaalt wat er straks gebeurt

De overgang naar gras is niet alleen een kwestie van tijd, maar ook van inhoud.

Wie plots krachtvoer, granen of snelle suikers combineert met jong voorjaarsgras, stuurt het fermentatiesysteem van zijn paard recht de mist in.

Voorbereiden betekent: het darmmilieu stabiel houden, fermentatiepieken vermijden en de overgang soepel begeleiden. Daarvoor heb je vezels, structuur, speekselproductie én een aangepaste voeraanpak nodig.

En nee — dat begint niet op dag 1 van het weideseizoen. Dat begint minstens twee weken op voorhand.

✅ Checklist

• Ik heb het krachtvoer in de weken vóór weidegang geleidelijk afgebouwd
• Mijn paard krijgt vóór weidegang ruwvoer zodat het gras niet als eerste binnenkomt
• Ik voeg structuurrijke aanvullingen toe (zoals luzerne of bietenpulp) om het vezelgehalte hoog te houden
• Ik overweeg darmondersteunende supplementen (zoals gistculturen) voor extra stabiliteit bij gevoelige paarden
• Ik hou rekening met het verschil tussen rust- en trainingsdagen in de samenstelling van het rantsoen

⬇️ Ga naar de voorjaarsrantsoenplanner
🔍 Meer weten? Lees Voerstrategie voor het voorjaar: geef je paard een vliegende start

Hoofdstuk 4: Opbouw weidegang

Tijd is je grootste bondgenoot (of je grootste fout)

Een paard dat al maanden hooi krijgt en ineens een hele namiddag op de wei staat? Dat is vragen om problemen.
De darmen zijn niet ingesteld op suikerrijk, snel verteerbaar gras. De enzymen, darmflora en motiliteit moeten zich geleidelijk aanpassen. En dat betekent: tijd, timing en tussentijdse observatie.

De vuistregel? Liever 10 dagen lang opbouwen dan 10 weken herstellen.

✅ Checklist

• Ik start met 15 tot 30 minuten graastijd per dag, afhankelijk van gevoeligheid
• Ik laat het paard eerst hooi eten vóór weidegang
• Ik verleng iedere tweede dag met max. 10–15 minuten, enkel als er geen signalen van verstoring zijn
• Ik kies het tijdstip bewust.
• Ik vermijd toegang tot jong, snelgroeiend gras of percelen met kruidenrijke opslag
• Ik zet niet-gevoelige paarden niet samen met risicopatiënten, om groepsdruk en eetgedrag te beheersen

⬇️ Ga naar het Weide-opbouwschema
🔍 Meer weten? Lees Gra(a)sgevaar in de lente

Hoofdstuk 5: Monitoring

De kunst van het kijken vóór het fout loopt

Een paard dat hoefbevangen is, laat dat zelden op dag 1 zien.
Vaak zijn er subtiele signalen in de mest, het gedrag, de houding of de hoeven die – als je goed kijkt – al dagen eerder beginnen.

Monitoring draait niet om paniek, maar om inzicht en observatie.
Wie leert kijken, voorkomt schade. En wie twijfelt, beperkt de schade.

• Ik controleer dagelijks de mest van mijn paard: op structuur, geur, consistentie
• Ik voel minstens 1x per dag aan de hoeven: temperatuur, pulsatie,…
• Ik herken gedragssignalen zoals loomheid, stijfheid, rusteloosheid of minder eetlust
• Ik vergelijk regelmatig de BCS en TES met eerdere scores
• Ik neem bij twijfel contact op met mijn voedingsadviseur of dierenarts

⬇️ Download Observatiekaart grasovergang
🔍 Meer weten? Ga naar Subtiele signalen van een verstoorde stofwisseling

Hoofdstuk 6: Logboek & hulp inschakelen

Gegevens bijhouden is geen overbodige luxe

In je hoofd lijkt alles logisch: je hebt opgebouwd, goed gevoerd, signalen opgevolgd. Maar na een paar dagen of weken weet je niet meer precies wanneer die mest zachter werd, welk perceel dat was, of hoeveel krachtvoer je toen gaf.

Daarom is een logboek niet alleen handig, maar in veel gevallen het verschil tussen sturen of achter de feiten aanlopen.

Bovendien helpt het je om sneller en beter advies te krijgen. Want een voedingsadviseur met een goed overzicht werkt efficiënter én gerichter.

✅ Checklist

• Ik houd een logboek bij met data over graastijd, mest, gedrag en rantsoen
• Ik noteer opvallende reacties of veranderingen dagelijks
• Ik meld twijfel of milde signalen tijdig aan mijn voedingsadviseur
• Ik boek een rantsoenanalyse of intake als ik structurele afwijkingen zie

⬇️ Weidegang logboek
🔍 Meer weten? Wanneer vraag je hulp in het voorjaar? De grens tussen normaal en niet meer oké

Voeding bij grasopbouw: hoe stuur je het rantsoen bij in het weideseizoen?

Gras is niet zomaar “gratis ruwvoer”. Het is een levende, wisselende voedingsbron die veel invloed heeft op de gezondheid en het metabolisme van je paard.

🔗 Inhoud

📘 Waarom is dit belangrijk?

📗 Voorjaarsgras = groeibom én risicovoer

📙 Wat verandert er in het rantsoen

📒 Denk ook aan

📕 Wat kan jij doen?

📕 In de ENC-app

Waarom is dit belangrijk?

Gras verandert voortdurend van samenstelling:

• in suikergehalte (fructaan, glucose)

• in structuur en verteerbaarheid

• in eiwit- en mineralenprofiel

• in beschikbaarheid door seizoen of beheer

Een paard op gras heeft niet automatisch een uitgebalanceerd rantsoen — ook niet als het er ‘goed en gelukkig’ uitziet.

Voorjaarsgras = groeibom én risicovoer

• Jonge grassen bevatten veel suiker en weinig structuur

• Ideaal voor snelle groei, maar niet voor vertering en verzadiging

• Risico’s bij sobere rassen, EMS, PPID of herstellende paarden

Veelvoorkomende klachten bij overmatige grasopname:

• gasvorming, diarree, hoefproblemen

• gedragsverandering of ‘druk gedrag’

• gewichtsvermeerdering

• schommelende prestaties

Wat verandert er in het rantsoen?

1. Minder hooi, meer gras? → risico op vezeltekort

2. Verandert je weide dagelijks? → instabiele suiker- en eiwitopname

3. Supplementen nog nodig? → ja, tenzij je gras exact laat analyseren

4. Krachtvoer nog passend? → vaak niet. Gras = extra energie

 Gras is rijk aan energie, maar arm aan bepaalde spoorelementen. Dat zorgt voor sluimerende tekorten.

Denk ook aan:

• Opnamebeperking via graasmasker

• Vaste hooi-momenten voor darmbalans

• Suppletie van koper, zink, magnesium en omega 3

• Voorkomen van stilstaande maag of explosieve fermentatie

Wat kan jij doen?

• Evalueer de werkelijke grasopname van je paard
• Combineer weidegang altijd met gecontroleerd ruwvoer
• Houd gedrag, mest, gewicht en prestaties in de gaten
• Gebruik de FructanAlert bij schommelend weer of gevoelige paarden
• Vraag gericht rantsoenadvies als je merkt dat je paard verandert

In de ENC-app

• FructaanAlert – dagadvies op basis van temperatuur en zonlicht

• Quick Guide: graasfouten vermijden

• Hulp nodig? Stel je vraag via het contactformulier of vul de gratis voedingscheck in