Psyllium, een krachtige zandverwijderaar. Of toch niet?

Onderzoek naar de effectiviteit van psyllium voor paarden en de alternatieven

De aanwezigheid van zand in het spijsverteringskanaal van het paard is een reden van bezorgdheid voor veel paardeneigenaren. Het kan tot verschillende gezondheidsproblemen leiden waaronder zandkoliek. Psyllium is een veelgebruikt supplement om het zand uit het spijsverteringssysteem te verwijderen. In deze blog onderzoeken we de effectiviteit van psyllium bij het verwijderen van zand uit het spijsverteringskanaal van paarden. Daarnaast zullen we verschillende soorten psyllium vergelijken en alternatieve methoden onderzoeken om de zandophoping te beheersen.

Psyllium en zandverwijdering

Psyllium is een veelgebruikt supplement waarvan wordt aangenomen dat het helpt bij het verwijderen van zand uit het spijsverteringsstelsel van een paard. Het werkt door water te absorberen en een gelachtige substantie te vormen, die helpt de zanddeeltjes te binden en hun doorgang door het spijsverteringskanaal te vergemakkelijken. Hoewel veel paardeneigenaren succes hebben gemeld met psyllium, blijft het wetenschappelijk bewijs over de effectiviteit ervan beperkt.

Enkele wetenschappelijke onderzoeken

Er zijn wel degelijk inspanningen gedaan om de effectiviteit van psyllium als preventieve maatregel of behandeling van zandophoping in de darmen te onderzoeken. Maar de resultaten zijn niet eenduidig:

2008

De resultaten van een onderzoek uit 2008 suggereerden dat door dagelijks een psylliumsupplement met een prebiotisch/ probiotisch supplement toe te dienen, de verwijdering van zand uit de darmen verbeterde. Hieruit concludeerde men dat het een effectieve preventieve behandeling zou kunnen zijn. Verder onderzoek werd aanbevolen.¹

2014

Volgens onderzoek uit 2014, is een combinatie van magnesiumsulfaat en psyllium, via een neussonde direct in de maag ingebracht, de meest effectieve manier om grote ophopingen zand uit de dikke darm van volwassen paarden te verwijderen.²

2018

In 2018 werd een controleonderzoek uitgevoerd naar de werking van magnesiumsulfaat en psyllium, dat rechtstreeks via een neussonde in de maag werd toegediend. De studie toonde onder de 20 paarden die behandeld werden, onverklaarde individuele verschillen in de verwijdering van de zandophoping. Bij sommige paarden verdween de zandophoping niet volledig. Zelfs niet na voortzetting van de medicatie gedurende zeven dagen. Bij deze paarden verminderde het oppervlak van de zandophoping in de dikke darm wel met 50%. ³

2020

Ook het onderzoek uit 2008 werd opnieuw geëvalueerd. Het doel van deze studie was om de werkzaamheid van een product dat probiotica, prebiotica en psyllium bevat, te evalueren. Dat werd gedaan met behulp van een willekeurige placebo gecontroleerde en geblindeerde klinische onderzoeksopzet. De resultaten toonden een significante vermindering van de zandophoping in zowel de onderzoeksgroep als de controlegroep. Maar er werden geen opmerkelijke verschillen tussen de beide groepen gemeten.⁴

En andere

Ook andere studies brengen geen overtuigend bewijs:
Naturally occurring large colon sand accumulations and their medical treatment in horses
Comparison of psyllium feeding at home and nasogastric intubation of psyllium and magnesium sulfate in the hospital as a treatment for naturally occurring colonic sand (geosediment) accumulations in horses: a retrospective study
Psyllium supplementation is associated with changes in the fecal microbiota of horses

Heeft psyllium dan wel nut?

In alle gevallen is gebleken dat psyllium toegevoegde waarde heeft in de verwijdering van zand. In het onderzoek met de combinatie van psyllium en magnesiumsulfaat, bleken 75% van de paarden wel degelijk voordeel te ondervinden. In andere onderzoeken is het percentage gemiddeld 20 – 25%. De effectiviteit is afhankelijk van de gebruikte methode. Een combinatie van magnesiumsulfaat en psyllium via een neussonde rechtstreeks in de maag toedienen, is een behandeling die door een dierenarts moet worden uitgevoerd. Ook ander factoren zijn bepalend voor het succes van een psylliumsupplement.

Soorten psyllium

Er zijn twee hoofdtypen psyllium die voor paarden worden gebruikt: hele psylliumschillen of zogenaamde psyllium husk en psylliumpoeder. De hele psylliumschil is de vezelachtige buitenste laag van het zaad, terwijl psylliumpoeder tot een fijnere consistentie wordt vermalen. Beide vormen kunnen effectief zijn, maar een juiste toediening en dosering zijn essentieel voor de gewenste resultaten.

Doseringsaanbevelingen

De aanbevolen doseringen variëren van 50 gram per dag tot wel 600 gram of meer per dag. Afhankelijk van fabrikant en product. Normaal gesproken wordt gedurende meerdere opeenvolgende dagen een aanvangsdosis gegeven gevolgd door een of twee keer per week een onderhoudsdosis.
De doseringen die gegeven worden in onderzoeken zijn hoger dan de doseringen die doorgaans door fabrikanten worden aanbevolen. In een onderzoeksomgeving wordt gemiddeld 500 gram psyllium per dag toegediend. Dit resulteert bij ongeveer 20 – 25% van de paarden voor een succesvolle behandeling.
De hoeveelheden die fabrikanten aanbevelen ligt daar meestal ver onder. Stel uzelf de vraag hoe effectief deze behandelingen zouden kunnen zijn.
Psyllium heeft voordelen maar het is verstandig uw dierenarts te raadplegen om de juiste dosering voor uw paard te bepalen.

Alternatieve methoden

Hoewel psyllium een populaire keuze is, zijn er alternatieve methoden om de zandophoping in de spijsverteringskanalen van paarden te beheersen. Deze omvatten:

1. Het voeren van vezelrijke diëten: Door paarden te voorzien van een dieet dat rijk is aan ruwvoer met lange stengels, zoals hooi of gras, wordt een gezonde spijsvertering bevorderd en wordt de natuurlijke zandverwijdering bevorderd.
2. Regelmatige beweging: Door paarden voldoende tijd te geven om op niet te korte weilanden te laten grazen en bewegen, kan de inname van zand worden voorkomen en kan de natuurlijke zandafvoer worden gestimuleerd door natuurlijke darmmotiliteit.
3. Bietenpulp: Bietenpulp is een uitstekende bron van vezels en kan helpen bij het behouden van een gezonde spijsvertering. Het bevordert het volume van de mest, wat mogelijk helpt bij het verwijderen van zanddeeltjes.

Ter conclusie

Hoewel psyllium vaak wordt gebruikt om de zandophoping in de darmen van paarden te beheersen, is het wetenschappelijk bewijs dat de effectiviteit ervan ondersteunt beperkt. Een juiste toediening en dosering zijn cruciaal voor de gewenste resultaten. Als alternatief kan het voeren van vezelrijke diëten, het zorgen voor regelmatige en veelvuldige beweging, het opnemen van bietenpulp en het overwegen van door dierenartsen aanbevolen supplementen ook helpen bij het beheersen van de zandophoping. Het is belangrijk om uw dierenarts te raadplegen om te bepalen wat de beste aanpak is voor de individuele behoeften van uw paard.

1. Landes, A.D., Hassel, D.M., Funk, J.D., Hill, A., 2008. Fecal Sand Clearance Is Enhanced with a Product Combining Probiotics, Prebiotics, and Psyllium in Clinically Normal Horses [↩]
2. Niinistö, K., M. Hewetson, R. Kaikkonen. 2014. Comparison of the effects of enteral psyllium, magnesium sulphate and their combination for removal of sand from the large colon of horses. [↩]
3. Niinistö, K.E., Ruohoniemi, M.O., Freccero, F., Raekallio, M.R. 2018 Investigation of the treatment of sand accumulations in the equine large colon with psyllium and magnesium sulphate [↩]
4. Hassel, M.D., Curley, T., Hoaglund, E.L. 2020 Evaluation of Fecal Sand Clearance in Horses With Naturally Acquired Colonic Sand Accumulation With a Product Containing Probiotics, Prebiotics, and Psyllium [↩]